Onze tijd heeft iets met grenzen: de nood om ze te bewaken, de angst voor het overschrijden ervan, het besef van het verdwijnen van grenzen (en ongetwijfeld het installeren van andere), de uitdaging om grenzen te verleggen,…

Terwijl dit op maatschappelijk vlak duidelijk voelbaar is in het algemene discours toont zich dit uiteraard ook op het niveau van het particuliere subject in zijn verhouding tot de wet. In die zin heeft de psychoanalyse altijd een bijzondere aandacht gehad voor deze verhouding, gaande van Freuds ontdekking van de wetten van het onbewuste (die hij vergeleek met de oude “fueros”) tot een specifieke interesse in de criminele act. Vooral in de jaren ’20 kende de toepassing van de psychoanalyse in het veld van de misdaad in het bijzonder en de criminologie in het algemeen een hoge vlucht. Lacans fascinatie in de jaren ‘30 voor de psychotisch-criminele passage à l’acte is evenzeer welbekend.

Ondertussen, bijna een eeuw later, heeft in onze huidige maatschappij een zogenaamde psychologische benadering haar weg gevonden in de omgang met daders van criminele feiten: hervalpreventie, reïntegratie, forensisch werk,… Er zijn vele varianten van de manieren waarop een psychologisch-therapeutische bekommernis op één of andere manier binnen geslopen is in dit veld.

Het lijkt ons dan ook de hoogste tijd om opnieuw de vraag te stellen op welke manier de psychoanalyse omgaat met ‘het subject en (diens overschrijden van) de wet’. Wat is hierbij het specifieke van het psychoanalytisch werk en de ethiek die deze grondt? De verschillende sprekers zullen daarover getuigen, elk vanuit hun eigen specifieke ervaring met dit vraagstuk.